ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਿਲ੍ਹਾ ਰਾਇਪੁਰ ਦੀਆਂ ਮਿੰਨੀ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਕੇਵਲ ਲੁਧਿਆਣੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਕਰਵਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਖਿਡਾਰੀ ਬਣਾਉਣ ਪ੍ਰਤੀ ਅਵੇਸਲੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਬੱਚੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਵਾਨੀਆਂ ਗਵਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਹ ਵੀ ਤਰਾਸਦੀ ਰਹੀ ਹੈੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਖਿਡਾਰੀ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਰਥਿਕ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱੁਕਿਆ।
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਭਾਵੇਂ ਪੀਆਰ ਲੈ ਕੇ ਗਏ ਜਾਂ ਫਿਰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਗਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਰੁਚੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਵਿਖਾਈ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਹਿੰਮਤ, ਸ਼ੌਕ ਤੇ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਸਦਕਾ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰ ਕੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਮਾਅਰਕਾ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਹ 32ਵੀਆਂ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ 2019 ’ਚ 19 ਤੋਂ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤਕ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਮੈਲਬੌਰਨ ਦੀ ਕੌਂਸਲ ਕੇਜੀ ਫੀਲਡ ’ਚ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ 1987 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਉਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਡਾਂ ਹੋਈਆਂ ਨੂੰ 5 ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ। ਭਾਵ ਕਿ ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਹਰ ਛੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਵੱਸਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਆਪਣੇ ਬਲਬੂਤੇ ਉੱਤੇ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਪਾਏ ਅਤੇ ਪਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਯੋਗਦਾਨ ਸਦਕਾ ਉੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕੌਂਸਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿੱਤੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਸਟੇਡੀਅਮ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਖ਼ਰਚੇ ਤੋਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ’ਚ ਵੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਖੇਡਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਖੇਡਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤੇ ਅਸਰ-ਰਸੂਖ਼ ਭਰਪੂਰ ਸੰਸਥਾ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਸਪੋਰਟਸ ਐਂਡ ਕਲਚਰਲ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ, ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਜਾਂ ਖੇਡ ਕਲੱਬ ਹਨ, ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
Also Read

Women weightlifters temporarily suspended for testing positive for banned substances
ਮਹਿਲਾ ਵੇਟਲਿਫਟਰ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥ ਲਈ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਪਾਏ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁਅੱਤਲ
ਵਿਲੱਖਣ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਛਾਣ
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਦੱਖਣੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਕੁਝ ਸਿਰਕੱਢ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ 1987 ਵਿਚ ਹਾਕੀ ਦਾ ਦੋਸਤਾਨਾ ਮੈਚ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ‘ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ’ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਹੋਵੇ। ਅੱਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਛਾਣ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ’ਚ ਕਬੱਡੀ ਤੇ ਫੁੁੱਟਬਾਲ ਦੀ ਖੇਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
Also Read

Haryana to host two ITF women tournaments with Dollar 25000 prize money
25 ਹਜ਼ਾਰ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਇਨਾਮੀ ਰਕਮ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਆਈਟੀਐੱਫ ਮਹਿਲਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰੇਗਾ ਹਰਿਆਣਾ
3500 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਲਿਆ ਹਿੱਸਾ
ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 11 ਕਲੱਬਾਂ ਸਮੇਤ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ 75 ਕਲੱਬਾਂ ਦੀਆਂ 223 ਟੀਮਾਂ ਦੇ 3500 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਰਸਮੀ ਉਦਘਾਟਨ ‘ਦੇਹਿ ਸਿਵਾ ਬਰ ਮੋਹਿ ਇਹੈ, ਸ਼ੁਭ ਕਰਮਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਟਰੋਂ’ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਤੇ ਰਵਾਇਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਕੌਮੀ ਗੀਤ ਦੀਆਂ ਧੁਨਾਂ ਵੀ ਵਜਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰਚ ਪਾਸਟ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਤੇ ਮਾਰਚ ਪਾਸਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਕੁਸ਼ਤੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਰੁਪਿੰਦਰ ਕੌਰ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਭਾਵੇਂ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਰਸਮੀ ਉਦਘਾਟਨ ਦੂਜੇ ਦਿਨ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਡੈਨੀਅਲ ਐਂਡਰਿਊ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹ ਸਟੇਡੀਅਮ ’ਚ ਹੋ ਰਹੇ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਮੈਚ ’ਚ ਨਾਭੀ ਰੰਗ ਦੀ ਦਸਤਾਰ ਸਜਾ ਕੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੋਰ ਐੱਮਪੀ ਵੀ ਸਨ। ਇਸੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਮਸ਼ਾਲ ਨੂੰ ਵੀ ਖੇਡ ਮੈਦਾਨਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਵਾ ਕੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਰੂਬਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਖੜੇ੍ਹ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਅਥਲੈਟਿਕਸ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭੰਗੜਾ ਅਕਾਦਮੀਆਂ ਤੇ ਕਲੱਬਾਂ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰ ਕੇ ਚੰਗਾ ਰੰਗ ਬੰਨ੍ਹਿਆ।
ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪੇਂਡੂ ਮਾਹੌਲ
ਜਿੱਥੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਲੋਕੀਂ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਰੰਗ ਬਿਖੇਰ ਰਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਥ ਮੈਲਬੌਰਨ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਚੱਕੀ, ਖੂਹ, ਪੁਰਾਣੇ ਬਰਤਨ, ਨਾਲੇ, ਨਵਾਰੀ ਮੰਜੇ, ਮੰਜਿਆਂ ’ਤੇ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਪੀਕਰ ਪੁਰਾਣਾ ਪੇਂਡੂ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜ ਰਹੇ ਸਨ। ਸੱਥ ਦੀ ਸੰਚਾਲਕ ਬੀਬੀ ਹਰਪਾਲ ਕੌਰ ਸੰਧੂ ਸਪੀਕਰ ਰਾਹੀਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਮਾਰ ਰਹੀ ਸੀ, ‘ਆਓ ਬੀਬੀਓ! ਆਓ ਭੈਣੋਂ! ਕੋਈ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ, ਕੋਈ ਬੋਲੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਭੜਾਸ ਕੱਢ ਲਵੋ।’ ਮਾਈਕ ਨੂੰ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮਿਲ ਰਹੀ। ਕੋਈ ਗੀਤ ਗਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕੋਈ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕੋਈ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਾਤਾ ਲੋਕ-ਬੋਲੀਆਂ ਪਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਸੱਥ ਨੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਿਖੇਰ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪੇਂਡੂ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਆਰਟਿਸਟ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਬਠਿੰਡਾ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕਿ੍ਰਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣੀ ਰਹੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਭਰਵਾਂ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਦਸਤਾਰਾਂ ਸਜਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਵੱਖਰਾ ਸਟਾਲ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਸਟਾਲ ਵਾਲੇ ਦਸਤਾਰ ਵੀ ਕੋਲੋਂ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਦਸਤਾਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸ ਰਹੇ ਸਨ। ਦਿਲਚਸਪੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਤਾਸ਼ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੀ ਕਰਵਾਏ ਗਏ। ਪੰਜਾਬੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਤਾਸ਼ ਦੀਆਂ ਬਾਜ਼ੀਆਂ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਹਾਸਾ-ਠੱਠਾ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੇਂਡੂ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਰੰਗ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਥ ਪਰਥ
ਮੈਲਬੌਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਪਰਥ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਟੋਲੀ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਪਰਥ ਵਿਚ ਭਾਵੇਂ ਅਜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਥ ਪਰਥ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਫੋਕ ਲਵਰਜ਼ ਅਕਾਦਮੀ ਆਸਟੇ੍ਰਲੀਆ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਸੁਖਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਾਡੀ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਫੋਕ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਤੂੰਬੀ, ਅਲਗੋਜ਼ੇ, ਵੰਝਲੀ, ਬੰਸਰੀ ਅਤੇ ਘੜਾ ਆਦਿ ਲੋਕ ਸਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਰੰਗ ਬੰਨ੍ਹਿਆ। ਲਾਡੀ ਨੇ ਅਲਗੋਜ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਫੋਕ ਆਰਕੈਸਰਾ ਦੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਆਸਟੇ੍ਰਲੀਆ ਦੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਇਹ ਲੋਕ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਸੀ। ਝੂਮਰ ਤੇ ਲੁੱਡੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵੀ ਬਾਕਮਾਲ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਥ ਪਰਥ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੰਗੂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸੱਥ 2011 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿਖਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਾਰ ਸਾਲ ਤੋਂ 7 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਖਰ ਗਿਆਨ, 8 ਤੋਂ 11 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਗਿਆਨ ਅਤੇ 11 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਕ ਬਣਤਰ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਕਾਇਦੇ ਮੰਗਵਾ ਕੇ ਮੁਫ਼ਤ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ 50 ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ 2019 ਵਿਚ 200 ਬੱਚੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ’ਚ ਆਏ ਸਨ। ਮਲਵਈ ਗਿੱਧੇ ਦੀ ਟੀਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੋਲੀਆਂ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਲਈ ਮੰਚ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਦੇਖ ਕੇ ਬਾਗੋਬਾਗ ਹੋਏ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ
ਐਂਡਰਿਊ ਨੇ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਇਕੱਠ ਵੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੈਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਲਗਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਾਂ। ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਉਪਰਾਲਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਸੌਖਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਹਿੰਮਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਿਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੋੋਈ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦੀ ਰਹੇਗੀ।’ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖ ਐੱਮਪੀ ਕੰਵਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਖ਼ਸ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਇੱਛਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਹਨ।
ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਸੀ ਖੇਡ ਮੇੇਲੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ
ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਇਸ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਰਾਤੀਂ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਵੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸ਼ਾਇਰਾ ਕੁਲਜੀਤ ਕੌਰ ਗ਼ਜ਼ਲ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਸੁਣਾਈਆਂ, ਉੱਥੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਕੁਲਜੀਤ ਕੌਰ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਇਹ ਪਰਿੰਦੇ ਸਿਆਸਤ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ’ ਅਤੇ ਅੰਮਿ੍ਰਤਸਰ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ’ਤੇ ਖੇਡਾਂ ਵੇਖਣ ਗਏ ਸ਼ਾਇਰ ਚੰਨ ਅਮਰੀਕ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਉੱਡਦੇ ਬੋੋਲ’ ਵੀ ਲੋਕ ਅਰਪਣ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਵਾਲੇ ਗਰਾਊਂਡ ਨੇੜੇ ਸਟਾਲਾਂ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਸੀ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੋਪਾਰਾਏ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜ ਕੁ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ 35 ਅੱਖਰੀ ਤੇ ਪਹਾੜੇ ਲਿਖਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਫੱਟੀ ਨੂੰ ਕਲਾਤਮਿਕ ਰੂਪ ਦੇ ਕੇ ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਕੇ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਸ਼ਲਾਘਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਹੁੰਗਾਰਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਫੱਟੀ ਵੇਖ ਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਲਈ ਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਫੱਟੀਆਂ ਖ਼ਰੀਦੀਆਂ ਵੀ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਪਾਇਆ ਖੇਡਾਂ ’ਚ ਯੋਗਦਾਨ
ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਐਂਡਰਿਊ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੋ ਲੱਖ ਡਾਲਰ, ਫੈਡਰਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਕ ਲੱਖ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਤੇ ਪਨਬੈਕ ਗਰੁੱੁਪ ਨੇ ਪੰਜਾਹ ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਮੈਲਬੌਰਨ ਵਿਚ ਵੱਸਦੇ ਬੇਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਪੁੱਜੇ ਲਗਪਗ ਡੇਢ ਲੱਖ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਲੰਗਰ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੰਗਰ ’ਚ ਦਾਲ-ਫੁਲਕਾ ਤੇ ਬਹੁ-ਭਾਂਤੀ ਖਾਣੇ ਤਾਂ ਹੈ ਹੀ ਸਨ ਸਗੋਂ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੇਲੇ, ਸੇਬ ਤੇ ਨਾਸ਼ਪਤੀ ਆਦਿ ਫਲਾਂ ਦਾ ਵੀ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੈਲਬੌਰਨ ਵੱਸਦੇ ਮੁਹੱਬਤ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ ਵੱਲੋਂ ਡੇਢ ਲੱਖ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ’ਤੇ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਦਾ ਖ਼ਰਚ ਆਇਆ ਸੀ। ਮੈਲਬੌਰਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਬਲੈਕ ਬਰਨ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਕਰੇਗੀਬਰਨ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਕੀਜ਼ਬੋਰੋ ਦਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹਰ ਵਰੇ੍ਹ ਟੀਮਾਂ ਵੀ ਸਪਾਂਸਰ ਕਰ ਕੇ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੀ ਭੀੜ
ਪੰਜ-ਆਬ ਰੀਡਿੰਗ ਗਰੁੱੁਪ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਟਾਲ ’ਤੇ ਤਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਰਹੀ। ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਸਟਾਲ ’ਤੇ ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ, ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ, ਮਿਆਰੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹੋਈ ਖ਼ਰੀਦੋ-ਫ਼ਰੋਖ਼ਤ ਨੇ ਮਨ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਤਸੱਲੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਆ ਵੱਸੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿਚ ਪੁਸਤਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੋਂ ਦੂਰ ਆ ਵੱਸੇ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਕਿ ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਠੇਠ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਵਿਕੀ।