ਚੀਨ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਬਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾ ਕੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦਰਮਿਆਨ ਸੀਮਾ ਦੀ ਕਦੇ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਪਰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ, ਪਰ ਪੂਰੀ ਸਰਹੱਦ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਆਧਾਰ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਰਵਾਇਤੀ ਸਰਹੱਦ ਰਹੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਰਹੱਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਣ, ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ, ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਚੀਨ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਫੇਰਬਦਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ, ਯਾਨੀ ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਚੀਨ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੈ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਚੀਨ ਦੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਭੂਮੀ ਸਰਹੱਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧੇਗਾ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ‘ਤੇ ਵਾਪਸੀ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਦੋ ਪਾਸੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਇਹ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਚੀਨ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਿਪਟਾਉਣ ‘ਚ ਸਮਰੱਥ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ, ਚੀਨ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ‘ਚ ਆਈ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।ਚੀਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਇਹ ਕਦਮ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਪਿਛਲੇ 19 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਟਕਰਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਨ ਨੇ ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ‘ਚ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ, ਹੁਣ ਉਹ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਦੀ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ 14 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਪਗ 12 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ 23 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਚੀਨ ਨੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕਰੀਬ 41 ਲੱਖ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਕਬਜ਼ੇ ਹੇਠ ਲਈ ਗਈ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਚੀਨ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਲਗਪਗ 43 ਫੀਸਦੀ ਹੈ।
ਚੀਨ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ 12 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਸੁਲਝਾ ਲਏ ਹਨ ਪਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਭੂਟਾਨ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਅਜੇ ਸੁਲਝੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਉਚਿਤ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਭੂਟਾਨ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਚ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉਸਾਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਅਰੁਣਾਂਚਲ ਅਤੇ ਸਿੱਕਮ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ‘ਤੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਉਸਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਦੇਣਾ ਹੈ।
ਚੀਨ ਸਾਲ 2016 ਤੋਂ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਵਸਾਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ ਸੜਕਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚੀਨ ਦਾ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਭਾਰਤੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਰੇਲਾਂ, ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਜੰਗ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਕਿਨਾਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਚੀਨ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਉਥੇ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਦੇ ਅੱਠ ਟਾਪੂਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ: ਚੀਨ ਦੀ ਤਾਈਵਾਨ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਨਜ਼ਰ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਚੀਨ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ‘ਚ ਅੱਠ ਟਾਪੂਆਂ ‘ਤੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਾਪਾਨ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਦਾ ਰੂਸ ਨਾਲ 52,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ‘ਚ ਜ਼ਮੀਨ ਹੜੱਪਣ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਨੂੰ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਵੀਅਤਨਾਮ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਬਰੂਨੇਈ ਅਤੇ ਤਾਈਵਾਨ ਆਦਿ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਦੇ ਕਰੀਬ 90 ਫੀਸਦੀ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਇੱਥੇ ਆਪਣੇ ਕਈ ਫੌਜੀ ਅੱਡੇ ਵੀ ਬਣਾਏ ਹਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਵੈਟੀਕਨ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਪਾਦਰੀ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ।
ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਨੇ ਕਬੂਲਿਆ PM ਮੋਦੀ ਦਾ ਸੱਦਾ, ਆਉਣਗੇ ਭਾਰਤ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਮਹੱਤਵ