ਲਾਹੌਰ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) : ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸੈਂਕੜੇ ਸਿਵਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਮੈਂਬਰ ਜਲਵਾਯੂ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਉਤਰ ਆਏ।ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਿਸਾਨ ਰਬਿਤਾ ਕਮੇਟੀ (ਪੀਕੇਆਰਸੀ) ਅਤੇ ਲੇਬਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ (ਐਲਈਐਫ) ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਇਆ ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਾਹੌਰ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਲੱਬ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਐਗਰਟਨ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਐਵਾਨ-ਏ-ਇਕਬਾਲ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਬੈਨਰ ਅਤੇ ਪਲੇਕਾਰਡ ਚੁੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ l
ਪੀਕੇਆਰਸੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਫਾਰੂਕ ਤਾਰਿਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਕਟ, ਜੋ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਵਿਗੜਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਗੈਰ-ਅਨੁਪਾਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ-ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੋਕ ਉਸ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਝੱਲਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਾਹੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ,। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੀ ਲੋੜ ‘ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।
2022 ਦੇ ਹੜ੍ਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੀਆਂ ਜਲਵਾਯੂ-ਸੰਬੰਧੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 33 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋਏ ਅਤੇ 1,700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ।
ਡਾਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਾਰਿਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਊਰਜਾ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਈਂਧਨ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੇ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਪ੍ਰਤੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੀ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਿਜਲੀ ਕੋਲੇ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
LEF ਦੇ ਖ਼ਾਲਿਦ ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਵਧੇ ਹੋਏ ਈਂਧਨ ਆਯਾਤ ਬਿੱਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਰਥਿਕਤਾ ‘ਤੇ ਬੋਝ ਵੀ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਵੱਲ ਸ਼ਿਫਟ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ, ਇਹ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਟਿਕਾਊ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਟਿਕਾਊ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਕਟ ਦੀਆਂ ਮੂਹਰਲੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਡਾਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਗਿਲਗਿਤ-ਬਾਲਟਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਵਾਮੀ ਵਰਕਰਜ਼ ਪਾਰਟੀ (AWP) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਾਬਾ ਜਾਨ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।
ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਕਟ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ – ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗਿਲਗਿਤ-ਬਾਲਟਿਸਤਾਨ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਦਰ ਨਾਲ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਉਸਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਹਿੱਤ ਸਥਾਨਕ ਆਬਾਦੀ ‘ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ-ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੁਆਰਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।