ਵਿਸ਼ਵ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਹਰ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕੂਟਨੀਤੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਛੋਟੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹਿਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੜੀ ‘ਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਚ ‘ਤੇ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਤਿਕੋਣੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਹੋਂਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ, ਇਸ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਭਾਵ ਯੂ.ਏ.ਈ. ਤਿੰਨ-ਪੱਖੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਦੇਸ਼ ਆਪਸੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਆਯਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਹਨ।
ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਤ੍ਰਿਪੱਖੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਹਿਯੋਗ
ਭਾਰਤ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਤਿਕੋਣੀ ਸਹਿਯੋਗ ਢਾਂਚਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ (4) ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀ। ਭਾਰਤ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਯੂਏਈ ਵਿਚਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਈਲੇਟਰਲ ਕੋਆਪਰੇਸ਼ਨ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰੱਖਿਆ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਰੋਡਮੈਪ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ, ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਕੈਥਰੀਨ ਕੋਲੋਨਾ ਅਤੇ ਯੂਏਈ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਜਾਏਦ ਅਲ ਨਾਹਯਾਨ ਨੇ 4 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ‘ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਤਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਤਿਕੋਣੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ।
ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਿਕੋਣੀ ਸਹਿਯੋਗ
ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਂਝਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਰਾਹ ਲੱਭਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਉਤਪਾਦਨ (joint development & co-production) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਊਰਜਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ
ਤਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਤ੍ਰਿਪੱਖੀ ਸਹਿਯੋਗ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਰਾਹੀਂ ਊਰਜਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਣਗੇ। ਸੂਰਜੀ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਸੀਂ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵੱਲ ਵਧਾਂਗੇ। ਸਾਂਝੇ ਬਿਆਨ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤਿਕੋਣੀ ਸਹਿਯੋਗ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੌਰ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ‘ਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਅਤੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ, ਤਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਓਸ਼ੀਅਨ ਰਿਮ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਆਈਓਆਰਏ) ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਗੇ। ਤਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਸਵੱਛ ਊਰਜਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ‘ਤੇ ਠੋਸ, ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਗੇ। ਤਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਪੈਰਿਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਆਰਥਿਕ, ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਗੇ।
ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ
ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤਿਕੋਣੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤਿੰਨੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਣਗੇ। ਅਜਿਹੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਮਾਗਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ Vivatech, ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਟੈਕ ਸਮਿਟ ਅਤੇ GITEX ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤਿਕੋਣੀ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਅਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਫੋਨ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਗੱਲਬਾਤ
ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿਕੋਣੀ ਸਹਿਯੋਗ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਟਿਕਾਊ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਕਾਸ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਕੋਲੋਨਾ ਅਤੇ ਯੂਏਈ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜਾਏਦ ਅਲ ਨਾਹਯਾਨ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਉਸਾਰੂ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਮਲੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਹੈ।