ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਬੁਲ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਆਪਣੀ ਸੱਤਾ ਦਾ ਰਾਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਸੱਤਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਤਾਂ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਆਖਰੀ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਅਗਸਤ ਦੌਰਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਜਿਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ,ਜੋ ਅਸਲ ਵਿਚ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ।
ਇਸ ਵੇਲੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ -ਦਫੜੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਕਾਬੁਲ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਿਗੜਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਕਾਬੂ ਭੀੜ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਜੋ ਅੱਜ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਰੂਪ ਰੇਖਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇੱਥੋਂ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਬਲਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਤੰਬਰ 2021 ਤਕ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਫੌਜਾਂ ਇੱਥੋਂ ਹਟ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਇਸ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਈ 2021 ਵਿੱਚ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸੂਬਾ ਖੋਹ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਫਗਾਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਵੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ‘ਤੇ ਕਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ’ ਚ ਕਈ ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਪਰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਵਧਦਾ ਗਿਆ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਗੇ?
14 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2021: ਯੂਐਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਾਇਡਨ ਨੇ 11 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। 1 ਮਈ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਜੰਗ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
4 ਮਈ, 2021: ਦੱਖਣੀ ਹੇਲਮੰਡ ਸਮੇਤ ਛੇ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨ ਫੌਜਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।
11 ਮਈ, 2021: ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਨੇਰਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
7 ਜੂਨ, 2021: ਸੀਨੀਅਰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ 150 ਅਫਗਾਨ ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ 34 ਵਿੱਚੋਂ 26 ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਭਿਆਨਕ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
22 ਜੂਨ, 2021: ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੜ੍ਹ ਦੱਖਣ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ 370 ਵਿੱਚੋਂ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।
2 ਜੁਲਾਈ, 2021: ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਨੇ ਬਗਰਾਮ ਏਅਰ ਬੇਸ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਮੁੱਖ ਫੌਜੀ ਅੱਡਾ ਖਾਲੀ ਕਰ ਲਿਆ। ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਇਸ ਫੌਜੀ ਅੱਡੇ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ।
5 ਜੁਲਾਈ, 2021: ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਲਿਖਤੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।
21 ਜੁਲਾਈ, 2021: ਸੀਨੀਅਰ ਅਮਰੀਕੀ ਜਨਰਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।
25 ਜੁਲਾਈ, 2021: ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੁਹਰਾਈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਕਰੇਗਾ।
26 ਜੁਲਾਈ, 2021: ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਈ ਅਤੇ ਜੂਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2,400 ਨਾਗਰਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਜਾਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ 2009 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਹੈ.
6 ਅਗਸਤ,2021: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਜ਼ਾਰੰਜ, ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਆਰਾ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਸੂਬਾਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕੁੰਦੁਜ਼ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੂਬਾਈ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ।
13 ਅਗਸਤ, 2021: ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕੰਧਾਰ ਸਮੇਤ ਚਾਰ ਸੂਬਾਈ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੇਜਰ ਕਮਾਂਡਰ ਮੁਹੰਮਦ ਇਸਮਾਈਲ ਖਾਨ, ਜੋ ਤਾਲਿਬਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਹੇਰਾਤ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕੈਦੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।
14 ਅਗਸਤ, 2021: ਹਲਕੀ ਝੜਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰ ਮਜ਼ਾਰ-ਏ-ਸ਼ਰੀਫ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 70 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪੁਲ-ਏ-ਆਲਮ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਹੋਰ ਫੌਜਾਂ ਭੇਜੀਆਂ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਸ਼ਰਫ ਗਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਗਲਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
15 ਅਗਸਤ, 2021: ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲੜਾਈ ਦੇ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।