ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤੀ ਟੈਲੀਕਾਮ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ (TRAI) ਦੁਆਰਾ 1 ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਬਦਲਾਅ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ Jio, Airtel, Vi ਅਤੇ BSNL ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਟੈਲੀਕਾਮ ਆਪਰੇਟਰ ਵਪਾਰਕ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਵਨ-ਟਾਈਮ ਪਾਸਵਰਡ (OTP) ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੰਭਾਲਣਗੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕਰਨਾ? ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਦੀ ਟਰੇਸਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇਹ ਨਵੇਂ ਉਪਾਅ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਟਰਾਈ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਕੀ ਹੈ TRAI ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਿਰਦੇਸ਼ –ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟਰੇਸੇਬਿਲਟੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ OTP ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਵਪਾਰਕ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੂਲ ਨੂੰ ਟਰੇਸ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਕਦਮ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਘੁਟਾਲੇਬਾਜ਼ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦੇਣ ਲਈ ਜਾਅਲੀ OTP ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਨਤੀਜੇ ਗੰਭੀਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਟਰਾਈ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈl ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਪਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਲਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਮੰਗਿਆ। ਟਰਾਈ ਨੇ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ 31 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਪਰੇਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਹਫ਼ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।
ਇਹਨਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ OTP ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਲੈਣ-ਦੇਣ, ਔਨਲਾਈਨ ਬੁਕਿੰਗ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਸਦੀਕ ਦੀ ਲੋੜ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੌਰਾਨ। TRAI ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਡਿਜੀਟਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਅਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ
2025 ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨਾਲ ਬੂਸਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ 5G ਰੋਲਆਊਟ –1 ਜਨਵਰੀ, 2025 ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੈੱਟ ਟੈਲੀਕਾਮ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਨੂੰ ਹੋਰ ਰੂਪ ਦੇਵੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਦਲਾਅ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 5G ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਅੱਪਡੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਆਰੀ ਰਾਈਟ ਆਫ਼ ਵੇ (RoW) ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਣਗੇ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ RoW ਨਿਯਮਾਂ ਕਾਰਨ ਅਸੰਗਤ ਫੀਸਾਂ ਅਤੇ ਦੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਢਾਂਚਾ ਬਣਾਉਣਾ, ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਡਿਜੀਟਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਅਤੇ 5G ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਰੋਲਆਊਟ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।