ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੰਗ ਵਿਚ ਹਾਂ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਲ 2021 ‘ਚ ਵੀ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ‘ਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਤੜਕੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਹਮਾਸ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਵੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕੀ ਹੈ ਇਜ਼ਰਾਇਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਵਾਦ
ਵਿਵਾਦ ਕੀ ਹੈ?
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੱਟੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਨੂੰ ਫਲਸਤੀਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਫਲਸਤੀਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਥਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਇੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਰੋਧੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸੰਗਠਨ ਹਮਾਸ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੈ।
ਹਮਾਸ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ
ਭਾਵੇਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੰਗ ਵਿਚ ਹਾਂ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਹਮਾਸ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਇਕ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਇਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸੰਗਠਨ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਫਲਸਤੀਨ ਇੱਕ ਅਰਬ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ਮੁਸਲਿਮ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲਾ ਇਲਾਕਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 2 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈ। ਸਾਲ 1947 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਫਲਸਤੀਨ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਅਰਬ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਣ ਲਈ ਵੋਟਿੰਗ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰਬਾਂ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਹਿਲਾ ਟਕਰਾਅ 6 ਮਾਰਚ 1948 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਜ ਤੱਕ ਫਲਸਤੀਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੈ। .
ਇਹ ਵਿਵਾਦ 100 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਕੰਟਰੋਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਲਸਤੀਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਦੌਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਲੈਂਡ ਤੋਂ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਤੱਕ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਫਲਸਤੀਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਅਰਬ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
- ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਅਰਬਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਉੱਠਣ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੇ ਵੀ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ।
- ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਅਰਬਾਂ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਫਲਸਤੀਨ ਨਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਹ ਇਸ ਵਿਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ, ਜੋ ਬੇਰੋਕ ਜਾਰੀ ਹੈ।
- ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਵੀ ਫਲਸਤੀਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਹ 1948 ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਕੇ ਉੱਥੋਂ ਚਲੇ ਗਏ।
- ਯਹੂਦੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।
- ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਛੱਡਣੇ ਪਏ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫਲਸਤੀਨ ਉੱਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋ ਗਿਆ।
- ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਾਰਡਨ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
1967 ਦੀ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਜੰਗ
1967 ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਸੀਰੀਆ ਨੇ ਗੋਲਾਨ ਹਾਈਟਸ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਪਿੰਡਾਂ ‘ਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਿਸਰ ਨੇ ਸਿਨਾਈ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਲਾਮਬੰਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਬਾ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਮਿਸਰ ‘ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਹਵਾਈ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਮਿਸਰ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਅਤੇ ਸਿਨਾਈ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ, ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ, ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
1973 ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ
ਜੰਗ ਦੇ ਦਾਗ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਿਟਦੇ। ਇਸੇ ਲਈ 1973 ਵਿੱਚ, ਯਹੂਦੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਨ, ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ‘ਤੇ ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਨੇ ਅਚਾਨਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਅਰਬ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ।
1979 ਮਿਸਰ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੰਧੀ
1979 ਵਿੱਚ ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸਮਝ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਜੰਗ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੰਧੀ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਧੀ ਨਾਲ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਜੰਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ।
ਇਸ ਸੰਧੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਸਿਨਾਈ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਨੂੰ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮਿਸਰ ਨੇ ਵੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।
1982 ਲੇਬਨਾਨ ਯੁੱਧ
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਫਲਸਤੀਨ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (ਪੀਐਲਓ) ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਲੇਬਨਾਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲੇਬਨਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੇਰੂਤ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਦੇ ਬੇਰੂਤ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਪੀਐਲਓ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਲੇਬਨਾਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।
2006 ਲੇਬਨਾਨ ਯੁੱਧ
ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਰਾਕੇਟ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜ ਦੇ ਦੋ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਲੇਬਨਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ੀਆ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਸੰਗਠਨ ਹੈ।
ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਲਈ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਲੇਬਨਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।
34 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਲੇਬਨਾਨੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜਾਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਈਆਂ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 2006 ‘ਚ ਹਮਾਸ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2007 ਦੇ ਅੰਤ ‘ਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ‘ਤੇ ਕਈ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2008 ਵਿੱਚ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਾਜ਼ਾ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਝਗੜੇ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ, ਉਜਾੜੇ ਅਤੇ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਇਸ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਡੂੰਘੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਬੰਧ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਹਨ।
ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ
ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ‘ਚ ਕਈ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ। ਹਮਾਸ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਰੁੱਧ ਨਵੀਂ ਫੌਜੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਸਾਇਰਨ ਸੁਣੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਐਂਟੀ-ਰਾਕੇਲ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਮਾਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ 5,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਹਨ।