ਐਲਸੀਏ ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ 1ਏ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਫਲ ਉਡਾਣ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਐਚਏਐਲ ਸਹੂਲਤ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ 18 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ 1ਏ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ 4+ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਹਵਾ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਐਕਟਿਵ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਲੀ ਸਕੈਨਡ ਐਰੇ ਰਡਾਰ, ਬੀਵੀਆਰ ਯਾਨੀ ਬਿਓਂਡ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਰੇਂਜ ਮਿਜ਼ਾਈਲ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਵਾਰਫੇਅਰ ਸੂਟ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ 83 ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ 1ਏ ਤੇਜਸ ਲਈ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨੌਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ ਨਾਲ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਖਰੀਦ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਾਧੂ 97 ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ 1ਏ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਲਈ 40 ਤੇਜਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੋ ਸਕੁਐਡਰਨ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਲਈ ਐਲਸੀਏ ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1ਏ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦਾ ਉੱਨਤ ਸੰਸਕਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਰੇਂਜ 2205 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉਡਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਇਹ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ 6 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ‘ਚ ਵੀ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ 123 ਤੇਜਸ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਮੰਗੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 31 ਮਿਲ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ 2 ਸੀਟਰ ਹਲਕਾ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ‘ਤੇਜਸ ਟਵਿਨ ਸੀਟਰ’ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਤੇਜਸ ਟਵਿਨ ਸੀਟਰ ਟ੍ਰੇਨਰ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਐਰੋਨਾਟਿਕਸ ਲਿਮਿਟੇਡ ਯਾਨੀ HAL ਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲਾ ਤੇਜਸ ਟਵਿਨ ਸੀਟਰ ਟ੍ਰੇਨਰ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਹੈ। ਤੇਜਸ ਟਵਿਨ ਸੀਟਰ ਟ੍ਰੇਨਰ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਇੱਕ ਹਲਕਾ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਉੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਐਰੋਨਾਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 18 ਟਵਿਨ ਸੀਟਰ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਆਰਡਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇਸ ਆਰਡਰ ਵਿੱਚੋਂ 8 ਜਹਾਜ਼ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਹਨ। ਬਾਕੀ 10 ਜਹਾਜ਼ 2026-27 ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਬਣਾਏਗੀ GE ਤੇਜਸ-ਮਾਰਕ 2 ਇੰਜਣ
ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ GE ਦੇ ਇੰਜਣਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਇੰਜਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹਲਕੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਤੇਜਸ-ਮਾਰਕ 2 ਦੇ ਇੰਜਣ ਹੋਣਗੇ। ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ (ਡੀਆਰਡੀਓ) ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾਕਟਰ ਸਮੀਰ ਵੀ. ਕਾਮਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਜੀਈ ਏਰੋਸਪੇਸ ਅਤੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (ਐਚਏਐਲ) ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਇੰਜਣ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਾਉਣਗੇ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕੰਮ ਹਲਕੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਤੇਜਸ-ਮਾਰਕ 2 ਲਈ ਇੰਜਣ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।